Awarie mają brzydki zwyczaj zdarzania się w najbardziej nieodpowiednich momentach. Na przykład wtedy, gdy jesteśmy na tygodniowej wyprawie rowerowej, 300 kilometrów od domu i 15 kilometrów od najbliższego warsztatu. Z tego powodu warto nauczyć się wykonywać podstawowy serwis roweru w trasie.

Do wykonania podstawowych napraw nie jest potrzebna wiedza specjalistyczna. Wystarczą podstawowe narzędzia, wiedza, jak coś zrobić i odrobina chęci. Jeśli chcesz się upewnić, że następnym razem nie utkniesz z niesprawnym rowerem w przysłowiowym lesie, to ten artykuł powstał dla Ciebie.

Podręczny zestaw ratunkowy, czyli niezbędne narzędzia

Zacznijmy od tego, co warto mieć ze sobą. Te kilka podstawowych narzędzi może uratować Ci tyłek:

• multitool rowerowy (powinien zawierać kluczy imbusowych, śrubokrętem płaskim i krzyżakowym),
• łatki do dętek i klej lub samoprzylepne łatki,
• pompka,
• łyżki do opon.
• zapasowa dętka,
• skuwacz do łańcucha i zapasowy pin lub szybkozłączka,
• małe opakowanie smaru.

Wszystkie wymienione wyżej przedmioty powinny zmieścić się w niewielkiej saszetce lub plecaku. Nie ważą wiele, a w sytuacji kryzysowej pomogą Ci się uporać z problemem.

Naprawa przebitej dętki – serwis roweru w trasie

Przebita dętka to prawdopodobnie najpowszechniejsza awaria, z którą kiedyś spotka się każdy rowerzysta. Mamy z nią do czynienia wtedy, gdy z opony stopniowo lub nagle uchodzi całe powietrze i słychać charakterystyczne „ssssss”.

Na szczęście to jedna z najprostszych napraw, którą możesz wykonać samodzielnie, nawet jeśli Twoje umiejętności techniczne ograniczają się do wymiany żarówki.

Samodzielna naprawa roweru – przebita dętka

1. Zdejmij koło (jeśli masz hamulce tarczowe, uważaj, żeby nie naciskać klamki hamulca przy zdjętym kole).
2. Użyj łyżek do opon, aby zdjąć jedną stronę opony.
3. Wyjmij dętkę i napompuj ją lekko.
4. Znajdź dziurę (posłuchaj, skąd ucieka powietrze lub zanurz dętkę w wodzie i obserwuj bąbelki). Zetrzyj brud dookoła. Usuń ewentualne ciało obce.
5. Nałóż klej i, gdy trochę przeschnie, przyklej łatkę.
6. Napompuj lekko dętkę i włóż ją z powrotem do opony.
7. Zamontuj oponę na obręczy (uwaga na dętkę!).
8. Napompuj do właściwego ciśnienia.

Jeśli masz przy sobie zapasową dętkę, użyj jej na trasie, a przebitą napraw spokojnie w domu.

Może Cię też zainteresować, jak bezpieczenie jeździć z psem rowerem.

Regulacja hamulców – naprawa roweru w trasie

Działające hamulce mają wpływ na Twoje bezpieczeństwo, dlatego tej awarii nie da się zbagatelizować. Hamulce działające tylko teoretycznie podczas zjazdu ze stromego wzgórza stanowią ogromne niebezpieczeństwo. A wystarczyłoby zauważyć pierwsze objawy… piszczące klocki i toporne hamowanie.

Problemy z hamulcami często występują po deszczu, ponieważ piasek i błoto wciskają się między klocki a powierzchnię hamowania. Czasem wystarczy wtedy zwykłe czyszczenie, ale niekiedy potrzebna jest drobna regulacja.

Gdy Twoje hamulce zaczynają sprawiać problemy w trasie, sprawdź, jaki rodzaj hamulców posiadasz – szczękowe (V-brake) czy tarczowe?

Samodzielna naprawa roweru – hamulce

W przypadku hamulców szczękowych:

1. Znajdź śrubę regulacyjną na klamce hamulca lub przy samym hamulcu.
2. Odkręcaj ją powoli, aż uzyskasz odpowiedni luz między klockami a obręczą.
3. Jeśli jeden klocek jest bliżej obręczy niż drugi, użyj małego imbusu, aby wyregulować jego pozycję.

Przy hamulcach tarczowych:

1. Jeśli tarcza ociera, sprawdź, czy koło jest dobrze osadzone w hakach.
2. Poluzuj lekko śruby mocujące zacisk.
3. Zaciśnij hamulec i dokręć śruby.
4. Tarcza powinna się obracać swobodnie po zwolnieniu hamulca.

Naprawa łańcucha – serwisowanie roweru w trasie

Pęknięty łańcuch oznacza koniec wycieczki dla tych rowerzystów, którzy nie wiedzą, jak sobie z nim poradzić. Taka awaria może się wydarzyć podczas intensywnego pedałowania pod górę lub przy zmianie biegów pod obciążeniem. Usłyszysz wtedy charakterystyczny trzask, a pedały nagle zaczną kręcić się swobodnie bez oporu. Czasem nie jest tak źle – łańcuch jedynie wyskoczy z zębatek z powodu rozregulowania przerzutek; wtedy trzeba go nałożyć z powrotem.

Samodzielna naprawa roweru – łańcuch

1. Użyj skuwacza do łańcucha i wypchnij pin z uszkodzonego ogniwa.
2. Usuń uszkodzone ogniwo.
3. Połącz końce łańcucha za pomocą skuwacza, wkładając pin z powrotem.
4. Sprawdź, czy łańcuch dobrze pracuje na zębatkach.

Po skróceniu łańcucha możesz mieć problem z używaniem największych przełożeń, dlatego używaj przerzutek ostrożnie aż do wymiany łańcucha na nowy.

Regulacja przerzutek – samodzielna naprawa roweru

Irytujący dźwięk łańcucha ocierającego o blaszkę, łańcuch przeskakujący między zębatkami w najmniej odpowiednim momencie i niemożność wrzucenia odpowiedniego biegu pod górę zdradzają rozregulowane przerzutki. Ten problem najczęściej pojawia się po upadku, uderzeniu roweru lub po przejechaniu przez głębszą kałużę i błoto.

Samodzielna naprawa roweru – przerzutki

1. Jeśli łańcuch przeskakuje między zębatkami, znajdź śrubę regulacyjną napinacza przy manetce lub przerzutce.
2. Kręć nią małymi obrotami – zgodnie z ruchem wskazówek zegara, jeśli łańcuch chce przeskoczyć na mniejszą zębatkę, przeciwnie, jeśli na większą.
3. Po każdym obrocie śruby sprawdź działanie przerzutki.

Przy przerzutce przedniej, jeśli łańcuch ociera o blaszkę przerzutki, użyj śruby regulacyjnej H (high) lub L (low), zależnie od tego, na którym biegu problem występuje.

Naprawa roweru – poluzowane elementy

Tajemnicze stukanie, skrzypienie i trzaski podczas jazdy są w rzeczywistości sygnałami ostrzegawczymi, których rowerzysta nie powinien zignorować. Poluzowane elementy dają o sobie znać podczas jazdy po nierównych nawierzchniach. Za tajemniczym stukaniem może stać m.in.:

• poluzowana kierownica lub mostek – sprawdź i dokręć śruby imbusy,
• luźny pedał – dokręć kluczem (lewy pedał ma odwrotny gwint),
• poluzowany bagażnik lub błotniki – dokręć śruby.

Ogólna zasada brzmi: jeśli coś się rusza, a nie powinno – dokręć. Nie przesadzaj z siłą, ponieważ większość części rowerowych jest wykonana z aluminium, które łatwo uszkodzić zbyt mocnym dokręceniem.

Zobacz też: Co jeść podczas wycieczki rowerowej?

Kiedy odpuścić samodzielną naprawę roweru w trasie i szukać profesjonalnej pomocy?

Są sytuacje, w których lepiej nie kombinować na własną rękę:

• uszkodzona rama (pęknięcia, wgniecenia),
• wygięte koło, którego nie da się wyprostować ręcznie,
• uszkodzone łożyska,
• złamane szprychy.

W takich przypadkach mamy dwie opcje: możemy wezwać pomoc lub doczłapać się do najbliższego serwisu, ciągnąc za sobą rower. Cokolwiek się stało, nie ma co panikować. Większość awarii da się naprawić na miejscu, a te, których nie da rady ogarnąć, są częścią przygody. Pomyśl, z jaką historią do opowiadania wrócisz!