Awarie mają brzydki zwyczaj zdarzania się w najbardziej nieodpowiednich momentach. Na przykład wtedy, gdy jesteśmy na tygodniowej wyprawie rowerowej, 300 kilometrów od domu i 15 kilometrów od najbliższego warsztatu. Z tego powodu warto nauczyć się wykonywać podstawowy serwis roweru w trasie.
Do wykonania podstawowych napraw nie jest potrzebna wiedza specjalistyczna. Wystarczą podstawowe narzędzia, wiedza, jak coś zrobić i odrobina chęci. Jeśli chcesz się upewnić, że następnym razem nie utkniesz z niesprawnym rowerem w przysłowiowym lesie, to ten artykuł powstał dla Ciebie.
Podręczny zestaw ratunkowy, czyli niezbędne narzędzia
Zacznijmy od tego, co warto mieć ze sobą. Te kilka podstawowych narzędzi może uratować Ci tyłek:
- multitool rowerowy (powinien zawierać kluczy imbusowych, śrubokrętem płaskim i krzyżakowym),
- łatki do dętek i klej lub samoprzylepne łatki,
- pompka,
- łyżki do opon.
- zapasowa dętka,
- skuwacz do łańcucha i zapasowy pin lub szybkozłączka,
- małe opakowanie smaru.
Wszystkie wymienione wyżej przedmioty powinny zmieścić się w niewielkiej saszetce lub plecaku. Nie ważą wiele, a w sytuacji kryzysowej pomogą Ci się uporać z problemem.
Naprawa przebitej dętki – serwis roweru w trasie
Przebita dętka to prawdopodobnie najpowszechniejsza awaria, z którą kiedyś spotka się każdy rowerzysta. Mamy z nią do czynienia wtedy, gdy z opony stopniowo lub nagle uchodzi całe powietrze i słychać charakterystyczne „ssssss”.
Na szczęście to jedna z najprostszych napraw, którą możesz wykonać samodzielnie, nawet jeśli Twoje umiejętności techniczne ograniczają się do wymiany żarówki.
Samodzielna naprawa roweru – przebita dętka
- Zdejmij koło (jeśli masz hamulce tarczowe, uważaj, żeby nie naciskać klamki hamulca przy zdjętym kole).
- Użyj łyżek do opon, aby zdjąć jedną stronę opony.
- Wyjmij dętkę i napompuj ją lekko.
- Znajdź dziurę (posłuchaj, skąd ucieka powietrze lub zanurz dętkę w wodzie i obserwuj bąbelki). Zetrzyj brud dookoła. Usuń ewentualne ciało obce.
- Nałóż klej i, gdy trochę przeschnie, przyklej łatkę.
- Napompuj lekko dętkę i włóż ją z powrotem do opony.
- Zamontuj oponę na obręczy (uwaga na dętkę!).
- Napompuj do właściwego ciśnienia.
Jeśli masz przy sobie zapasową dętkę, użyj jej na trasie, a przebitą napraw spokojnie w domu.
Może Cię też zainteresować, jak bezpieczenie jeździć z psem rowerem.
Regulacja hamulców – naprawa roweru w trasie
Działające hamulce mają wpływ na Twoje bezpieczeństwo, dlatego tej awarii nie da się zbagatelizować. Hamulce działające tylko teoretycznie podczas zjazdu ze stromego wzgórza stanowią ogromne niebezpieczeństwo. A wystarczyłoby zauważyć pierwsze objawy… piszczące klocki i toporne hamowanie.
Problemy z hamulcami często występują po deszczu, ponieważ piasek i błoto wciskają się między klocki a powierzchnię hamowania. Czasem wystarczy wtedy zwykłe czyszczenie, ale niekiedy potrzebna jest drobna regulacja.
Gdy Twoje hamulce zaczynają sprawiać problemy w trasie, sprawdź, jaki rodzaj hamulców posiadasz – szczękowe (V-brake) czy tarczowe?
Samodzielna naprawa roweru – hamulce
W przypadku hamulców szczękowych:
- Znajdź śrubę regulacyjną na klamce hamulca lub przy samym hamulcu.
- Odkręcaj ją powoli, aż uzyskasz odpowiedni luz między klockami a obręczą.
- Jeśli jeden klocek jest bliżej obręczy niż drugi, użyj małego imbusu, aby wyregulować jego pozycję.
Przy hamulcach tarczowych:
- Jeśli tarcza ociera, sprawdź, czy koło jest dobrze osadzone w hakach.
- Poluzuj lekko śruby mocujące zacisk.
- Zaciśnij hamulec i dokręć śruby.
- Tarcza powinna się obracać swobodnie po zwolnieniu hamulca.
Naprawa łańcucha – serwisowanie roweru w trasie
Pęknięty łańcuch oznacza koniec wycieczki dla tych rowerzystów, którzy nie wiedzą, jak sobie z nim poradzić. Taka awaria może się wydarzyć podczas intensywnego pedałowania pod górę lub przy zmianie biegów pod obciążeniem. Usłyszysz wtedy charakterystyczny trzask, a pedały nagle zaczną kręcić się swobodnie bez oporu. Czasem nie jest tak źle – łańcuch jedynie wyskoczy z zębatek z powodu rozregulowania przerzutek; wtedy trzeba go nałożyć z powrotem.
Samodzielna naprawa roweru – łańcuch
- Użyj skuwacza do łańcucha i wypchnij pin z uszkodzonego ogniwa.
- Usuń uszkodzone ogniwo.
- Połącz końce łańcucha za pomocą skuwacza, wkładając pin z powrotem.
- Sprawdź, czy łańcuch dobrze pracuje na zębatkach.
Po skróceniu łańcucha możesz mieć problem z używaniem największych przełożeń, dlatego używaj przerzutek ostrożnie aż do wymiany łańcucha na nowy.
Regulacja przerzutek – samodzielna naprawa roweru
Irytujący dźwięk łańcucha ocierającego o blaszkę, łańcuch przeskakujący między zębatkami w najmniej odpowiednim momencie i niemożność wrzucenia odpowiedniego biegu pod górę zdradzają rozregulowane przerzutki. Ten problem najczęściej pojawia się po upadku, uderzeniu roweru lub po przejechaniu przez głębszą kałużę i błoto.
Samodzielna naprawa roweru – przerzutki
- Jeśli łańcuch przeskakuje między zębatkami, znajdź śrubę regulacyjną napinacza przy manetce lub przerzutce.
- Kręć nią małymi obrotami – zgodnie z ruchem wskazówek zegara, jeśli łańcuch chce przeskoczyć na mniejszą zębatkę, przeciwnie, jeśli na większą.
- Po każdym obrocie śruby sprawdź działanie przerzutki.
Przy przerzutce przedniej, jeśli łańcuch ociera o blaszkę przerzutki, użyj śruby regulacyjnej H (high) lub L (low), zależnie od tego, na którym biegu problem występuje.
Naprawa roweru – poluzowane elementy
Tajemnicze stukanie, skrzypienie i trzaski podczas jazdy są w rzeczywistości sygnałami ostrzegawczymi, których rowerzysta nie powinien zignorować. Poluzowane elementy dają o sobie znać podczas jazdy po nierównych nawierzchniach. Za tajemniczym stukaniem może stać m.in.:
- poluzowana kierownica lub mostek – sprawdź i dokręć śruby imbusy,
- luźny pedał – dokręć kluczem (lewy pedał ma odwrotny gwint),
- poluzowany bagażnik lub błotniki – dokręć śruby.
Ogólna zasada brzmi: jeśli coś się rusza, a nie powinno – dokręć. Nie przesadzaj z siłą, ponieważ większość części rowerowych jest wykonana z aluminium, które łatwo uszkodzić zbyt mocnym dokręceniem.
Zobacz też: Co jeść podczas wycieczki rowerowej?
Kiedy odpuścić samodzielną naprawę roweru w trasie i szukać profesjonalnej pomocy?
Są sytuacje, w których lepiej nie kombinować na własną rękę:
- uszkodzona rama (pęknięcia, wgniecenia),
- wygięte koło, którego nie da się wyprostować ręcznie,
- uszkodzone łożyska,
- złamane szprychy.
W takich przypadkach mamy dwie opcje: możemy wezwać pomoc lub doczłapać się do najbliższego serwisu, ciągnąc za sobą rower. Cokolwiek się stało, nie ma co panikować. Większość awarii da się naprawić na miejscu, a te, których nie da rady ogarnąć, są częścią przygody. Pomyśl, z jaką historią do opowiadania wrócisz!
